Het Martelaarsmonument en de crypte

Het Monument des Martyrs de la Liberté de 1830 werd gebouwd als eerbetoon aan de Belgische strijders en revolutionairen van september 1830, die begraven liggen onder de kasseien van de Place des Martyrs. Het bestaat uit een centraal “Patria”-monument omringd door een Crypte in de open lucht.

De centrale sokkel is verdeeld in 3 verschillende niveaus.

Een vrijheidsbeeld op het bovenste gedeelte, met een stift gegraveerd op een marmeren tafel met de 4 dagen van de gevechten in Brussel: “23, 24, 25, 26 – IX – 1830”. De leeuw aan zijn voeten met gebroken ketenen stelt een bevrijd België voor. Er is ook een zwaard van Justitie en een vlegelwapen, waarvan de riemen aan de linkerkant van het standbeeld te zien zijn.

Het tweede niveau heeft de vorm van een sarcofaag, die doet denken aan een begraafplaats, en wordt omringd door 4 genii die elk staan voor: Trots, Strijd, Overwinning en Begrafenis. De voorkant van de sarcofaag is gefineerd met een wit marmeren tafel waarop in gouden letters staat: “PATRIA”. Op de achterkant staat een andere inscriptie: “DECRETUM DIE XXV.SEPT.MDCCCXXX / ABSOLUTUM DIE XXV.SEPT. MDCCCXL / LEOPOLDO I REGNANTE”.

Het laatste niveau wordt geflankeerd door 4 prachtige hoge reliëfs.

Het eerste, voor de sokkel, is een allegorische voorstelling van België zittend op een troon en met een lauwerkrans om een dappere strijder. Links staat de godin van de oorlog, Athena, en rechts, met haar lier, de godin van de vrede.